In het kader van de ‘normalisatiegedachte’ (mensen met een beperking moeten zoveel mogelijk leven als niet gehandicapte mensen) is er de laatste 15 – 20 jaar een sterk accent gekomen op arbeidsmatige dagbesteding. In veel instellingen geldt als uitgangspunt dat arbeidsmatige dagbesteding voor volwassen de norm is en dat andere vormen van dagbesteding alleen bestemd waren voor mensen die niet tot arbeid in staat zijn.
Hiermee wordt volgens KansPlus niet alleen voorbij gegaan aan de wensen en behoefte van individuele mensen met een beperking, maar er wordt ook eenzijdig gekeken naar de formele leeftijd van een persoon en niet naar zijn sociaal emotionele ontwikkeling. Wat ons betreft kan er alleen een reden zijn voor arbeidsmatige dagbesteding als dit gebaseerd is op wensen en behoeften van een individu.
Arbeidsmatige dagbesteding kent veel verschillende vormen. De meest traditionele vormen zijn het eenvoudige inpakwerk, werk in de tuin of industrieel werk. Dit eenvoudige routinematige werk kan mensen de voldoening geven dat ze iets presteren. Aan de andere kant is het werk dat slechts een beroep doet op een beperkt aantal vaardigheden waardoor een bredere ontwikkeling van potenties niet wordt gestimuleerd. Ook zien we vaak dat mensen vooral met hun eigen werk bezig zijn, soms zelf door schotten afgescheiden van anderen om niet afgeleid te worden (dit gebeurt vaker bij mensen met autisme). Dat betekent dat mensen, hoewel ze met een werkje bezig zijn, nog steeds in hun eigen wereld blijven en niet tot sociale interacties komen met anderen.
De laatste jaren is er een grotere variëteit gekomen in het aanbod van arbeidsmatige dagbesteding waarin ook meer potenties van de mensen benut en ontwikkeld worden. Voorbeelden hiervan zijn kunstateliers, print/copy shops, werk in een restaurant of kantine. Hierbij vindt ook een belangrijke verschuiving plaats van werken in een activiteitencentrum van de instelling naar meer binnen de samenleving. Veel instellingen hebben wel ergens een openbaar eetcafé waar mensen met een verstandelijke beperking onder begeleiding werken, of groepjes mensen die in een ander bedrijf of organisatie werken, zoals in verzorgings- en verpleeghuizen of openbare kinderboerderijen.