Actueel - Pagina 8 van 31

De richtlijn ‘gezonde slaap en slaapproblemen’ biedt zorgprofessionals in de langdurige zorg handvatten om cliënten met slaapproblemen goede zorg te bieden.

Signalering en behandeling van een slaapprobleem zijn daarin belangrijk, net als het zorgen voor de juiste randvoorwaarden zodat cliënten goed kunnen slapen. De richtlijn is te vinden op www.richtlijnenlangdurigezorg.nl. Naast de richtlijn zijn er praktische hulpmiddelen beschikbaar. Dit zijn een samenvatting, een informatiekaart voor cliënten en naasten en een stroomschema voor het zorgproces bij slaapproblemen. Deze informatie vind je onder het kopje ‘In de praktijk’.
KansPlus werkte mee aan de totstandkoming van deze richtlijn.

Achtergrond bij de richtlijn 
Goede slaap is essentieel voor de gezondheid en het herstel van lichaam en geest.
Slaapproblemen komen relatief vaak voor bij mensen die langdurige zorg ontvangen.
Zo ervaart 50% van mensen met dementie slaapproblemen. Voor 50-plussers met een verstandelijke beperking kan dat oplopen tot 70%. 

Meerdere factoren kunnen van invloed zijn op de slaap van cliënten.
Zo zijn cliënten afhankelijk van hun omgeving voor zorg bij slaap(problemen). Bedtijden bijvoorbeeld worden bepaald door de werkroosters van zorgverleners.
Soms kunnen cliënten ongemak veroorzaakt door slaapproblemen, zelf niet goed aangeven of uiten. Daardoor wordt het probleem niet als een slaapprobleem gezien.
De oorzaak van een slaapprobleem kan biologisch of psychisch van aard zijn, maar ook sociaal of organisatorisch. Een voorbeeld daarvan is een wisseling in begeleiders.
Door deze verschillende factoren is het vaak moeilijk te achterhalen wat wel of niet van invloed is op de slaap van cliënten.  

Met de komst van de richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen wordt ingespeeld op de behoefte van zorgprofessionals om goede slaapzorg beter te organiseren. Signalering en behandeling van een slaapprobleem zijn daarin belangrijk. Net als het zorgen voor de juiste randvoorwaarden zodat cliënten goed kunnen slapen. Met de praktische handvatten uit de richtlijn kunnen zorgprofessionals deze slaapzorg bieden. En. kunnen zij behandeling en diagnostiek vormgeven in samenwerking met cliënten en naasten.  
 
Inhoud 
De richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen is gebaseerd op de recente inzichten uit de wetenschap. En op ervaringen uit het werkveld (best practices).
De richtlijn speelt in op de praktijk van zorgprofessionals. En op de behoefte om slaapproblemen te voorkomen, te signaleren en diagnostiek en behandeling beter vorm te geven.   

Door de gezamenlijke inbreng van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), de Vereniging van specialisten ouderengeneeskunde (Verenso), de Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk (BPSW), de Nederlandse Vereniging Artsen Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG), het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), de Nederlandse Vereniging van Pedagogen en Onderwijsdeskundigen (NVO), de Nederlandse Vereniging van Neurologie (NVN) en KansPlus, is de SKILZ-richtlijn voor slaapproblemen een feit.  

De SKILZ-richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen gaat in op de volgende onderwerpen:

• Goede slaapzorg 
• Signaleren 
• Diagnostiek 
• Behandeling 
• Organisatie van zorg 

In de richtlijn is ook een stroomschema opgenomen dat het zorgproces bij slaapproblemen weergeeft. 

Iedereen die zorg verleent aan iemand met een beperking, vraagt zichzelf wel eens af: Wat als ik het niet meer kan? Deze en soortgelijke vragen kan je beantwoorden met de wegwijzer ‘Wat als ik het niet meer kan?’ Deze tool wijst je de weg naar informatie, organisaties, hulpmiddelen en websites voor het vinden van mogelijke antwoorden.

Wie zal mijn plaats innemen als ik het niet meer kan? Aan wie kan ik het overdragen? En hoe pak ik dat aan? De wegwijzer ‘Wat als ik het niet meer kan?’ is een tool die je de wegwijst met onder andere verhalen van naasten die zichzelf dezelfde vragen stellen of hebben gesteld.

• Je vindt de wegwijzer hier: https://schouders.nl/wat-als-ik-het-niet-meer-kan/

Op basis van de vragen van verzorgende naasten is deze tool ontwikkeld.
Er komen verschillende thema’s aan bod. Denk aan bewustwording, zorg en wonen en omgaan met emoties.
Elk thema bestaat uit 3 onderdelen: een beschrijving van het thema vanuit het perspectief van naasten, ervaringen van andere naasten en wat je kunt doen en waar je terecht kunt.
Hierdoor haal je uit de wegwijzer allerlei richtingen zodat je kan omgaan met de vraag ‘Wat als ik het niet meer kan?’

‘Wat als ik het niet meer kan?’ is ontwikkeld door Nivel en zal door KansPlus, Vilans en (Sch)ouders bijgewerkt worden.

• In dit promotiefilmpje over de tool vertellen Wilma en Anita wat de tool voor hen betekent:

Wat doet corona met cliënten in de langdurige zorg? Toen in 2020 COVID-19 uitbrak, waren er hierover al snel gesprekken tussen VWS en patiënten- en cliëntenorganisaties (waaronder KansPlus). En we bleven in gesprek. De geleerde lessen rond corona hebben we verzameld en besproken in een aantal bijeenkomsten in 2023. Voor wie er niet bij kon zijn, of voor wie gewoon wil nalezen, staan de coronalessen voor iedereen inzichtelijk in de handreiking ‘Vergeet je hen niet?’

Tijdens de coronapandemie moest in hoog tempo van alles worden overlegd en besloten. Vrijwel niemand had ervaring met een dergelijke situatie. Stappenplannen en handleidingen bestonden niet of waren niet toereikend. Des te meer belangrijk, dat we bij een volgende pandemie de geleerde lessen gebruiken voor bescherming van mensen met een kwetsbare gezondheid, en mensen met een beperking.

Niets over ons, zonder ons
Cliënten- en patiëntenorganisaties en VWS hebben na de coronapandemie besloten om een handreiking te maken. Zodat bij een volgende pandemie rekening wordt gehouden met de lessen die we hebben geleerd: lessen over het betrekken van mensen met een kwetsbare gezondheid, mensen met een beperking, mantelzorgers en PGB-zorgverleners en PGB-budgethouders.

Thema’s
In de handreiking ‘Vergeet je hen niet?’ staan de lessen uit de corona-tijd onderverdeeld in vier thema’s. Deze thema’s zijn:

1. Aandacht voor mensen met een kwetsbare gezondheid in besluitvorming
2. Meedoen met de maatschappij
3. Sociale contacten en het netwerk
4. Communicatie en toegang tot informatie

• Bent u benieuwd naar de lessen? U leest ze in de handreiking.

Alleen dit jaar nog gratis testen en bescherming
Wilt u nog gebruik maken van de regeling om maandelijks gratis een pakket mondneusmaskers en zelftesten af te halen bij de apotheek? Wacht dat niet te lang. Tot 31 december 2023 kunnen mensen met een kwetsbare gezondheid van deze regeling gebruikmaken. Vanaf 1 januari 2024 loopt de regeling af.

Mensen die na 31 december 2023 nog beschermingsmiddelen willen gebruiken, kunnen deze materialen zelf bij de drogist, apotheek of supermarkt kopen.

Lees meer over het aflopen van de regeling.

Op 30 november is de Richtlijn Mondverzorging in de langdurige zorg verschenen.
De richtlijn Mondverzorging biedt zorgverleners praktische adviezen voor de mondverzorging van cliënten die langdurige zorg ontvangen. 

Dagelijkse mondverzorging kan lastig zijn. Onder meer omdat mondverzorging een complexe handeling is of omdat medicatie de mondgezondheid negatief kan beïnvloeden.
Daarnaast kunnen cliënten met een verstandelijke beperking of dementie afwerend reageren op mondverzorging.

Het doel van de richtlijn is de (mond)gezondheid bevorderen en achteruitgang van de mondgezondheid zo veel mogelijk te voorkomen.

De richtlijn Mondverzorging is te vinden op: www.richtlijnenlangdurigezorg.nl

Naast de richtlijn zijn er praktische hulpmiddelen beschikbaar.

• Een samenvatting en een informatiekaart voor cliënten en naasten.
• Een praktijkkaart waarin de handvatten voor het omgaan met afweer- en probleemgedrag bij de dagelijkse mondverzorging centraal staan.
• Een stap-voor-stap beschrijving voor het uitvoeren van mondverzorging. Deze informatie vindt u onder het kopje ‘In de praktijk’ in de richtlijn.