Actueel - Pagina 21 van 31

In geval van ernstige bezettingsproblemen kunnen verwanten mogelijk een rol spelen door de overname van ondersteuningstaken in de zorg. KansPlus en VGN hebben hiervoor gezamenlijk onderstaande tips en aandachtspunten geformuleerd.

Aanleiding

In veel organisaties in de gehandicaptenzorg zijn er zorgen over de continuïteit van zorg, o.a. vanwege een hoog ziekteverzuim. Sommige organisaties dreigen te worden geconfronteerd met ernstige continuïteitsproblemen in de personeelsbezettingen, onder andere in de directe begeleiding. Verwanten hebben bij KansPlus hun zorgen geuit over de gaten in de dienstroosters en de vele (vaak voor de cliënt onbekende) invalkrachten die worden ingezet om deze gaten op te vullen. Ook laten verwanten merken dat ze best wel een tijdelijke bijdrage willen leveren aan het oplossen van de problemen, bijvoorbeeld door hand en spandiensten te verlenen in de woning van hun naaste.

Er lijkt huivering te bestaan bij zorgaanbieders om van verwanten[1] een rol te vragen in ondersteuningstaken, wanneer er sprake is van bezettingsproblemen. Dat is mogelijk een gemiste kans, aangezien verwanten een belangrijke rol kunnen spelen voor cliënten.

Welke rol kunnen verwanten hebben?

Wanneer verwanten hun hulp aanbieden, wordt er altijd gekeken naar de persoonlijke mogelijkheden en wensen.

In de zorgorganisatie

Verwanten kunnen het beschikbare personeel ondersteunen; zowel individueel als bijvoorbeeld in de huiskamer van een woonlocatie. Het gaat dan om het:

• aanwezig en beschikbaar zijn voor cliënten
• geven van individuele aandacht
• ondersteunen bij de (voorbereiding van) eet- en drinkmomenten

Belangrijk is dat vooraf goede afspraken worden gemaakt over wat wel of niet verwacht mag en kan worden van een verwant en welke back-up er is van zorgmedewerkers. Bij het maken van die afspraken wordt rekening gehouden met privacyaspecten en noodzakelijke deskundigheid voor zorghandelingen.

De naaste mee naar huis nemen

Behalve het bijspringen op de woonlocatie, kunnen verwanten ook bijdragen aan het verminderen van de werkdruk door hun naaste tijdelijk bij hen thuis te laten verblijven. In dat geval moeten afspraken gemaakt worden over hoe dit gefaciliteerd kan worden, bijvoorbeeld door het vanuit de zorgorganisatie beschikbaar stellen van persoonlijke beschermingsmiddelen en andere materialen, om de zorg goed en veilig te laten verlopen.

Wanneer betrek je verwanten?

Ga vooral tijdig het gesprek aan met verwanten, het liefst al voordat er dreigende bezettingsproblemen zijn, zodat zij mee kunnen denken over de mogelijke oplossingen en wat zij eraan kunnen bijdragen. Organiseer bijvoorbeeld met regelmaat een (digitale) bijeenkomst.

Hoe betrek je verwanten?

Ga op het niveau van de woonlocatie het gesprek aan met verwanten en bespreek open hoe het gaat. Vertel hoe continuïteitsproblemen in eerste instantie worden opgevangen. Stel daarna de vraag: wat als de organisatie deze problemen niet meer kan oplossen, zou u – als verwant – dan iets kunnen betekenen voor ons? Geef daarbij aan hoe en bij wie verwanten een eventuele bijdrage kenbaar kunnen maken en met wie zij hun wensen en mogelijkheden verder kunnen bespreken.

Het is vanuit de zorgorganisatie belangrijk om met een positieve insteek verwanten te benaderen. Communiceer zorgvuldig en duidelijk. Toon begrip voor eventuele frustraties vanuit een voorliggende periode waarin communicatie mogelijk niet altijd even soepel verliep.

Het is belangrijk om rekening te houden met de volgende situaties:

• sommige cliënten hebben geen verwanten (die kunnen bijdragen)

• als de organisatie om inzet van verwanten vraagt, is dat altijd in de vorm van een open uitnodiging

• een organisatie mag altijd inzet van verwanten vragen, maar ‘nee’ is ook een antwoord

• niet alle verwanten zullen alle mogelijke rollen willen vervullen; bespreek dus per verwant wat deze wel of niet wil/kan.

Leg vast welke verwanten op woningniveau een bijdrage willen leveren (en vraag toestemming hiervoor), zodat wanneer dit nodig is, eenvoudig op te zoeken is wie gevraagd kunnen worden.

Tip: verwanten kan e-learning worden aangeboden vanuit de VGN Academie. De leercontent uit de  Home Zorgklas | Zorgklas VGN Academie is voor iedereen in Nederland gratis toegankelijk. Juist vanwege de coronacrisis.
Zorgorganisaties die deelnemen aan de VGN Academie hebben toegang tot de hele catalogus.

Samengevat:

• Verwanten kunnen een bijdrage leveren in geval van continuïteitsproblemen
• Een goede en tijdige introductie van de vraag is belangrijk
• Geef duidelijk aan wat je wel en niet vraagt
• Geef verwanten de ruimte om een voor hen goed antwoord te formuleren

Toekomst

Dit thema vraagt ook in de toekomst een verder vervolg. KansPlus zal hierbij haar rol, als belangenbehartiger, nemen en zich inzetten voor een goede kwaliteit van leven en goede zorg zorg en ondersteuning van onze naasten.

Tijdens de coronaperiode hebben cliënten, naasten en begeleiders veel ervaring opgedaan met sociaal contact via digitale middelen. Die ervaringen waren positief én negatief. Neem beeldbellen. Sommige mensen vinden het fijn, anderen kunnen er niets mee. Samen ontdekten ze wat er nodig is voor goed digitaal sociaal contact.

Het onderzoeksproject Digitaal op Bezoek is een samenwerking tussen KansPlus en vier Academische Werkplaatsen (AW): AW Viveon | AW Bartimeus – VU | AW Leven met een Verstandelijke Beperking | AW EMB. Ook VGN, Vilans en Universiteit Twente zijn betrokken bij het project. Het project is onderdeel van het COVID-programma van ZonMw.

Er zijn verschillende hulpmiddelen om digitaal contact met mensen met beperkingen zinvol te maken, ook als er geen Corona is.  Ook zijn er goede voorbeelden. Je leert voor wie ‘digitaal op bezoek gaan’ haalbaar en aantrekkelijk is. En hoe woonzorglocaties dit ‘digitale bezoek’ kunnen ondersteunen.

Het onderzoek is afgerond en de eindproducten zijn beschikbaar.

• Handreiking (pdf). Doelgroep: managers & beleidsmakers, begeleiders en cliëntenraden.
• Website: www.digitaalopbezoek.nl . Doelgroep: bewoners, naasten, begeleiders, managers & beleidsmakers. Elke doelgroep heeft eigen subwebsite.
• Animatievideo’s. Deze staan ook op de website en in de handreiking. Ze kunnen ook op sociale media gedeeld worden. Doelgroep: bewoners, naasten, begeleiders, managers & beleidsmakers.
• Factsheet. Samenvatting van het project en de belangrijkste bevindingen. Doelgroep: managers & beleidsmaker, begeleiders, cliëntenraden, wetenschappers, geïnteresseerden.

On-line bijeenkomst

Op 20 januari 2022 (16.00-17.00 uur) organiseren de onderzoekers een online bijeenkomst om de eindproducten en aanbevelingen te delen. De online bijeenkomst is in eerste instantie bedoeld voor managers, beleidsmakers en andere betrokkenen bij beleid, bijvoorbeeld cliëntenraden. Maar ook naasten, begeleiders en andere geïnteresseerden zijn welkom. Kijk op Online bijeenkomst Digitaal op Bezoek – Uitnodiging + Programma voor meer informatie.

Alle informatie over het project en de eindproducten zijn ook te vinden op het Kennisplein gehandicaptensector via deze link.

Op 29 november 2021 organiseert het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport het congres Volwaardig leven. Gezien de oplopende aantallen coronabesmettingen vindt het congres volledig online plaats. Dagvoorzitter is Wendelien Wouters. Eva Eikhout komt met veel humor vertellen over haar visie op zorg. En natuurlijk staan er veel boeiende bijdragen van organisaties die meedoen aan het programma Volwaardig leven op het programma.
Dickie van de Kaa en Dorien Kloosterman van KansPlus houden sessies over de onderwerpen ‘Wat als ik het niet meer kan?’ en ‘De zorg: Waar moet ik zijn?’, speciaal voor naasten.

Meld je aan via de rode knop.

Een volwaardig leven voor mensen met een beperking. Een leven waarin zij naar eigen kunnen, meedoen in de samenleving. Waarin mensen zoveel mogelijk zelf kunnen bepalen welke zorg en ondersteuning zij wensen. Waarbij slimme technologische oplossingen ondersteunend zijn. Daar werken we met iedereen samen aan in de gehandicaptensector. En nu is het moment waarop we jou willen bijpraten over de opbrengst tot nu toe en onze plannen voor de toekomst. En laten mee beleven tijdens het gratis online congres Volwaardig leven.

Gevarieerd programma
Het online congres is bedoeld voor iedereen die te maken heeft met de gehandicaptenzorg: mensen met een beperking, hun familie en vrienden, zorgmedewerkers, studenten, staf- en beleidsmedewerkers en bestuurders. We delen de resultaten van het programma Volwaardig leven: Talentontwikkeling, Pilots cliëntondersteuning, Vakmanschap, Naasten in beeld, Complexe zorg, Innovatie-impuls Gehandicaptenzorg en Begeleiding à la carte. En we richten de blik op de toekomst: hoe houden we de goede samenwerking vast? Hoe blijven we samen werken aan betere zorg? Wat kun je de komende jaren verwachten?

Meld u (opnieuw) snel aan!

Gezien de oplopende aantallen besmettingen vinden wij het niet verantwoord om het fysieke deel van het congres te laten doorgaan. Het online programma gaat wel door. Op deze website vindt u meer info over het programma en het aanmelden. Had u zich al aangemeld voor het fysieke congres? Deze aanmelding komt te vervallen.

Praktische informatie

Datum: 29 november 2021

Tijden online congres: 13:00 – 16:30

Locatie: online

Voor wie: mensen met een beperking, ervaringsdeskundigen, naasten, zorgprofessionals, studenten, staf- en beleidsmedewerkers en bestuurders.

Kosten: gratis

Over Volwaardig leven
In Nederland leven ongeveer 2 miljoen mensen met een beperking. Van al die mensen hebben er 130.000 elke dag veel zorg nodig, hun hele leven lang. Voor deze mensen en hun naasten moeten de zorg en ondersteuning goed geregeld zijn. Want ook zij hebben recht op een fijn leven. Daarom startte het ministerie van VWS op 1 oktober 2018 het programma Volwaardig leven. Zo wil het ministerie ervoor zorgen dat mensen met een beperking de zorg krijgen die bij hen past, nu en in de toekomst. Lees meer over het programma Volwaardig leven op de VWS website Volwaardig leven

De afgelopen ruim 2 jaar hebben ‘outsiders’ voor de langdurige zorg binnen het project WAVE nieuwe perspectieven ingevoegd in complexe situaties van mensen met een verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag. Outsiders zijn mensen die niet uit de zorg komen, maar wel relevante werk- en levenservaringen hebben.  https://www.projectwave.nl/nieuws-en-blogs/.

Een aantal thema’s, die naar voren kwamen, willen we graag verdiepen. Denk aan: de magere rol die verwanten soms hebben in het dagelijks leven van hun familielid, het steeds weer opbouwen van relaties met nieuwe zorgmedewerkers, hoe het beeld van een familielid wezenlijk anders kan verschillen van het beeld wat zorgmedewerkers schetsen over hun cliënt, enzovoort.

We nodigen u uit om met ons deze thema’s verder te verkennen en te verdiepen.

Hoe:
Door via een digitale bijeenkomst voor naasten en verwanten van mensen met een verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag in gesprek te gaan met de hoofdonderzoekers van WAVE.

Wanneer:
maandag 29 november van 19.30 uur tot 21.30 uur via Zoom.

Voor wie:
naasten van mensen met een verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag.

Aanmelden:
via deze link. Aanmelden kan tot 20 november. U ontvangt na 25 november een link voor deelname.

Meer informatie:
In de zorg voor mensen met een ernstige of matige verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag is geregeld sprake van vastlopende situaties. Hoewel er veel specifieke methodieken en werkwijzen zijn ontwikkeld, en de zorgprofessionals vaak met veel doorzettingsvermogen te werk gaan, lukt het niet altijd om de mensen om wie het gaat op een bevredigende manier te ondersteunen.
Om te onderzoeken of het misschien tijd is om de kennis en vaardigheden van buitenstaanders te benutten vormden het Centrum voor Consulatie en Expertise samen met VUmc Metamedica, de Universiteit voor Humanistiek, 6 zorgaanbieders, opleidingen Social Work en Verpleegkunde en de AVG-opleiding een driejarig samenwerkingsverband: het project WAVE. KansPlus is in een samenwerkingsverband betrokken bij het project.

De vele kennis en kunde in de begeleiding die ontwikkeld is, blijkt niet altijd toereikend.  Binnen project WAVE wil men meer ruimte maken voor de emoties, verbeelding, intuïtie en morele kennis van alle betrokkenen.

Logeren kan voor mensen met een beperking een passende vorm van zorg zijn. De indruk bestaat dat maar weinig jongvolwassenen (18 tot 35 jaar) met een verstandelijke beperking van deze mogelijkheid gebruikmaken.

KansPlus maakt deel uit van de begeleidingscommissie van een onderzoek hiernaar. Voor dit onderzoek is Bureau HHM (een onafhankelijk onderzoeks- en adviesbureau) op zoek naar vertegenwoordigers van jongvolwassenen met een verstandelijke beperking die thuis wonen op basis van een Wlz-indicatie met een modulair pakket thuis (mpt) en/of een persoonsgebonden budget (pgb). Als u iemand vertegenwoordigt die hieraan voldoet vragen we u om de vragenlijst in te vullen over uw ervaring met logeren voor de jongvolwassene.

Het kost ongeveer 15 minuten om deze vragenlijst in te vullen. Alle antwoorden verwerken we anoniem, zodat deze niet naar individuen herleidbaar zijn. Als u de vragenlijst voor 21 november 2021 invult kunnen we uw antwoorden meenemen in de rapportage die wij in opdracht van het ministerie van VWS maken.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd door Patrick Jansen en Lieset Jenneboer van Bureau HHM. Voor vragen over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Lieset via l.jenneboer@hhm.nl.

Alvast hartelijk dank voor uw medewerking!

De vragenlijst kunt u invullen via deze link: https://projecten.hhm.nl/enquetes/158674?lang=nl