De zorg en begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking moet erop gericht zijn dat de persoon een optimale kwaliteit van leven ervaart. Hoe dat eruit moet zien, is voor iedereen verschillend.
Het gaat om gevoelens en niet om concrete omstandigheden
Er zijn verschillende manieren om te kijken naar Kwaliteit van Leven. Veel modellen die hiervoor gebruikt worden kijken naar min of meer concrete omstandigheden die je kunt observeren en meten of beschrijven, zoals inkomen, huisvesting, bezittingen, persoonlijke ontwikkeling, enz.
KansPlus maakt gebruik van een model waarbij meer gekeken wordt naar het effect van de omstandigheden op het gevoel van mensen. Kwaliteit van leven wordt wel beïnvloed door concrete leefomstandigheden, maar heeft uiteindelijk met persoonlijke ervaringen en gevoelens te maken.
Het begrip Kwaliteit van Leven is een formele term die in de gewone omgangstaal niet vaak gebruikt wordt. U vraagt bij een ontmoeting met een kennis niet of hij ‘kwaliteit van leven ervaart’, maar u vraagt of hij gelukkig is. Daarmee wordt in feite hetzelfde bedoeld.
Geluk wordt in grote mate bepaald door of we krijgen wat we graag willen of nodig hebben en dat ons niet overkomt wat we niet willen. Hoewel dit voor iedereen verschillend is, is wat we wel of niet willen gebaseerd op acht basiswaarden die voor iedereen min of meer belangrijk zijn. Het gaat om de volgende acht basiswaarden (met voorbeelden om ze te verduidelijken)
- Zich veilig willen voelen
- Veilig voelen bij mensen
- Veilig voelen bij dieren
- Veilig voelen in onbekende situaties
- Voelen dat je welzijn niet bedreigd wordt
- Zich geliefd en liefdevol willen voelen
- Mensen hebben die onvoorwaardelijk van je houden
- Zelf liefdevol of zorgzaam voor anderen kunnen zijn
- Mensen om je heen hebben die behulpzaam zijn
- Mensen om je heen hebben die het fijn vinden dat je er bent
- Zich verbonden voelen
- Verbonden voelen met mensen met wie je dagelijks leeft / werkt
- Verbonden voelen met de samenleving
- Verbonden voelen met de natuur en andere elementen uit de omgeving
- Verbonden voelen met ideologieën, kunst, muziek, politiek, religie, enz.
- Een positief zelfbeeld ervaren
- Je als individu gezien en erkend voelen
- Weten waar je goed in bent en wat je leuk vindt
- Trots zijn op wie je bent
- Complimentjes krijgen
- Een goede lichaamservaring hebben
- Gezond en fit voelen
- Jezelf mooi vinden
- Geen hinder hebben van fysieke ongemakken
- Zingevende dagelijkse activiteiten hebben
- Plezier hebben in wat je doet
- Erkenning krijgen van anderen om wat je doet
- Je gestimuleerd voelen door wat je doet om je verder te ontplooien
- samen werken/bezig zijn met andere menseen
- Voldoende houvast ervaren
- Je voldoende gesteund voelen door anderen
- Je nergens zorgen over hoeven maken
- Een religie hebben die steun geeft
- Een herkenbaar dag/weekritme hebben
- Innerlijke rust voelen
- Vervelende emoties goed kunnen verwerken of uiten
- Geen psychische problemen hebben
- Ontspannen en evenwichtig voelen
Deze basiswaarden gelden voor iedereen; dus ook voor mensen met een beperking. Maar hoe het er in de praktijk uit moet zien, is voor iedereen verschillend en mede afhankelijk van de aard en intensiteit van de beperking. Als u de kwaliteit van leven tot inzet wilt maken van het zorgplan, moet dit dus individueel voor uw kind worden uitgewerkt. Bij de voorbereiding van het zorgplan kunt u voor iedere basiswaarde kijken hoe het op dit moment ervaren wordt, en wat gedaan kan worden om de ervaringen te verbeteren.
In dit hoofdstuk van de website wordt dit verder uitgewerkt in de volgende onderdelen
- de levensloop
- gedrag en kwaliteit van leven
- hoe is de kwaliteit van leven nu
- wat zijn wensen voor de komende periode