Cliënten- en verwantenraden uit de gehandicaptenzorg trekken aan de bel. Namens mensen met een beperking en hun naasten. Zij zien dat de ouderenzorg, de ggz en de ziekenhuiszorg volop in beeld zijn bij politiek en media. Maar de gehandicaptenzorg wordt net zo goed geraakt door financiële problemen en personeelstekorten en deze sector is nauwelijks zichtbaar. Ze zijn bang dat mensen met een levenslange en levensbrede beperking vergeten worden. Wij, KansPlus, het LSR en Ieder(in), roepen politici, landelijke beleidsmakers en bestuurders van zorginstellingen voor de gehandicaptenzorg dan ook op aandacht te schenken aan de zorgen van deze mensen en de problemen die hieraan ten grondslag liggen.
Financiële tekorten en de situatie op de arbeidsmarkt dwingen zorginstellingen keuzes te maken. Cliënten-, verwanten- en familieraden worden hier niet of onvoldoende bij betrokken, zo laten zij weten. Daardoor is het cliënt- en familieperspectief niet altijd goed meegenomen, terwijl de effecten op hun leven groot zijn.
Zorgen over kwaliteit en continuïteit
De kwaliteit van de zorg en daarmee de kwaliteit van leven staan onder druk. De uitkomsten van het onderzoek naar kwaliteit zorg, ondersteuning en leven in de langdurige zorg van Ieder(in), de signalen op het manifest van KansPlus, 2CU, EMB Nederland, Dit Koningskind, Helpende Handen en Sien en de uitkomsten van de LSR-peiling naar de financiële situatie van zorginstellingen onder cliëntenraden zijn reden tot zorg. Hogere personeelskosten en vertrek van medewerkers hebben geleid tot minder persoonlijke aandacht, minder dagbesteding en vervoer en minder vaak vertrouwde gezichten op de locatie. Ook over de continuïteit van de zorg en toekomstplannen bestaat er onrust.
Onlangs deelde de centrale cliëntenraad van Esdégé-Reigersdaal in een brandbrief hun zorgen over geld, als gevolg van loonstijgingen, over stilleggen van (werk)projecten en de angst om niet meer te kunnen kiezen voor bepaalde activiteiten. De CCR heeft dit kort geleden vertaald naar een manifest waarin heel duidelijk staat wat zij belangrijk vinden.
Vergeet ons niet
Als belangenorganisaties KansPlus, Ieder(in) en het LSR vragen we politici, landelijke beleidsmakers en bestuurders van zorginstellingen voor de gehandicaptenzorg met klem aandacht te schenken aan de zorgen van deze groepen mensen en aan de problemen die specifiek in hún gehandicaptenzorg aan de orde van de dag zijn.
Namens cliënten-, familie- en verwantenraden doen KansPlus, het LSR en Ieder(in) de volgende oproep aan politieke partijen, landelijke beleidsmakers en bestuurders van zorginstellingen voor de gehandicaptenzorg:
- Geef de gehandicaptenzorg de aandacht die zij verdient. Momenteel gaat de aandacht in de verkiezingsprogramma’s en de media vooral uit naar ouderenzorg, ziekenhuiszorg en GGZ. Besteed in de verkiezingsdebatten en in de latere formatie ook aandacht aan mensen met een (verstandelijke) beperking.
- Betrek cliëntenraden, familieraden en verwantenraden consequent en volledig bij beleidskeuzes die de kwaliteit van zorg en kwaliteit van leven raken. Het is niet alleen een wettelijke verplichting conform de Wmcz 2018. Begrijpelijke informatie, samen in gesprek gaan, een adviesvraag doen en werk maken van inspraak zijn belangrijke voorwaarden. Cliënten- en verwantenraden zijn van meerwaarde omdat ze de gevolgen voor cliënten en familie voor het voetlicht kunnen brengen en zo voor een betere, gedragen beslissing kunnen zorgen.
- Maak werk van het terugdringen van personeelstekorten in de gehandicaptenzorg door te investeren in opleiding van nieuwe zorgprofessionals en in omscholingsmogelijkheden naar de gehandicaptenzorg. Benut mensen met een beperking die als ervaringsdeskundigen lessen kunnen verzorgen. Zet verder in op het vergroten van het werkplezier vanuit goed werkgeverschap en vraag cliënten- en verwantenraden hierover mee te denken.
- Zorg ervoor dat kwaliteit van zorg en kwaliteit van leven voldoen aan de norm zoals beschreven in het Kwaliteitskompas gehandicaptenzorg. Belangrijk daarbij zijn zingevende dagbesteding/daginvulling en vaste begeleiders die mensen met een beperking goed kennen en met wie een vertrouwensband is opgebouwd. En van belang, het werken vanuit vertrouwen en leren en verbeteren.
- Maak goede afspraken over de rol en positie van familie, samen met de mensen om wie het gaat en zijn familie. Versterk en bewaak de familieband, bijvoorbeeld via familiebeleid. Een bijkomend effect kan zijn dat naasten ook voor het bieden van concrete zorg naar vermogen willen en kunnen bijdragen.
- Zet de zorgvraag en de wens van de persoon met een beperking voorop bij het kiezen en gebruiken van technologie. In de Toekomstagenda van het ministerie van VWS is het een voorwaarde voor een succesvolle inzet van technologie. Arbeidsbesparing kan bijvangst zijn maar mag nooit een doel op zich zijn. Zorg verder dat wensen en afspraken rond technologie een plek krijgen in de individuele zorg- en ondersteuningsplannen. Dit alles vraagt om tijdige betrokkenheid van en samenspraak met cliënten-, familie- en verwantenraden.
- Maak investeringen voor zorginstellingen mogelijk, in onder andere duurzaamheid, technologie en nieuwbouw.
Meer lezen?
- Lees onze adviezen voor cliëntenraden (bij KansPlus of LSR)
- Lees het manifest van KansPlus, Sien, EMB NL, Dit Koningskind, Helpende Handen en 2CU
- Lees de wensenlijst van Ieder(in), met het oog op de verkiezingen
- Lees de brief ‘Inbreng commissiedebat gehandicaptenbeleid 14 september’ van Ieder(in) en en de lidorganisaties aan de Tweede Kamer.