Persbericht KansPlus, Belangennetwerk verstandelijk gehandicapten en EMB Nederland
Toezichthouder Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) voor de tweede keer in de fout bij goedkeuring fusie zorginstelling. Familievereniging Leekerweide (FV), KansPlus[1] en EMB[2] Nederland blij met de uitspraak van het CBb[3].
Op 19 september jl. deed het CBb[4] uitspraak in een slepende zaak tussen de FV en de NZa.
De FV is lid van KansPlus, welke de FV inhoudelijk en financieel ondersteunde en welke, samen met EMB Nederland, in de advocatenkosten heeft voorzien.
Dit gezien het belang van familieverbanden om zorgvuldig door zorgorganisaties behandeld te worden bij concentraties, waaronder een fusie.
Vooraf: eerdere uitspraak CBB
De FV was van mening dat zij ten onrechte en ook bewust niet betrokken werd, en zeker ook niet zorgvuldig, bij de fusie van de LeekerweideGroep (gehandicaptenzorg) en de Wilgaerden (ouderen- en thuiszorg) per 1 januari 2020. Zie eventueel preciezer paragraaf 3.1. uitspraak CBb. De FV pikte de gang van zaken niet. Bij fusies behoren immers niet alleen de formele cliëntenraden en ondernemingsraden zorgvuldig betrokken te worden (waar de NZa zich op focust), maar net zo goed andere betrokkenen zoals een familieverband[5].
Ondanks de waarschuwingen vooraf van de FV richting NZa keurde deze de fusie toch gewoon goed. Ook een daaropvolgend officieel bezwaar van de FV hielp niet. De NZa bleef de FV als een niet relevante interne stakeholder zien naast de cliëntenraad. En stelde zelfs dat de NZa daardoor de zaak ook niet inhoudelijk meer hoefde te behandelen (de FV werd zogenaamd als “niet ontvankelijk” gezien).
De FV stelde toen beroep in bij het CBb, met als resultaat dat de NZa in het ongelijk werd gesteld en zodoende de fusiegoedkeuring rechtstreeks door CBb werd ingetrokken.
Uitspraak CBb van nu
Het vervolg was kortgezegd: de fusieorganisatie[6] moest een nieuw goedkeuringsverzoek indienen waarin ingegaan werd op het al of niet betrekken van de FV, de NZa keurde wederom de fusie goed, de FV diende opnieuw bezwaar in, de NZa wees dat opnieuw af (maar nu op inhoudelijke gronden), de FV ging opnieuw in beroep.
Het CBb, gaf de FV zonder meer gelijk. De fusiepartners hebben volgens de rechters de FV niet betrokken in de voorbereiding van de fusie, laat staan dat dat zorgvuldig is gebeurd. Het CBb vernietigde de goedkeuringsbeslissing van de NZa wegens onrechtmatigheid en stelde ten overvloede dat er dus “geen goedkeuring is voor de concentratie”. Alsmede dat de “die goedkeuring ook niet meer kan worden verleend omdat het voorafgaand aan de concentratie niet betrekken van de FV bij de concentratieplannen, achteraf niet meer kan worden gerepareerd”. CBb stelde verder dat zij nu zelf in de zaak voorziet en het goedkeuringsverzoek bij deze definitief afwijst (zie eventueel bijlage 1). Klare taal!
CBb spreekt zich niet uit over de vraag hoe deze uitspraak gehandhaafd moet worden. Dat is immers een andere rechtsvraag. Op de zitting gaven de landsadvocaten aan dat zij bij een voor de NZa negatieve uitspraak niet van plan zijn handhavend op te treden. Dit omdat de fusiepartners goedkeuring hebben verkregen. FV en KansPlus achten dit een bizarre situatie. Immers de fusie is enerzijds onrechtmatig en rechtstreeks door het CBb niet goedgekeurd. En toch kan daar zo lijkt het nu vervolgens door de NZa zo maar overheen gestapt worden omdat kortgezegd de NZa in het verleden de fusie wel goedkeurde.
Toch overheerst de blijdschap bij de FV, KansPlus en EMB over de uitspraak. Immers voor alle familieverbanden en zorgorganisaties in Nederland is door de nu ontstane jurisprudentie duidelijk geworden dat naast het zorgvuldig betrekken van cliëntenraden en ondernemingsraden ook familieverbanden (niet zijnde een cliëntenraad in de zin van de Wmcz[7]) voortaan zorgvuldig betrokken behoren te worden bij fusies en andere concentraties. Dat betekent wettelijk gezien derhalve dat
- een familieverband in ieder geval tijdig en op begrijpelijke wijze op de hoogte moet zijn gebracht van de inhoud van de concentratieplannen en de manier waarop oordelen of aanbevelingen hierover kenbaar kunnen worden gemaakt
- het oordeel en de aanbevelingen van het familieverband overtuigend en beargumenteerd moeten zijn meegewogen in de besluitvorming
- in de goedkeuringsaanvaag het oordeel en de aanbevelingen van het familieverband inzichtelijk gemaakt zijn, evenals de wijze waarop zij dit kenbaar heeft kunnen maken
- in die aanvraag ook een onderbouwing staat voor de wijze waarop het oordeel en de aanbevelingen van het familieverband zijn meegewogen.
https://www.skipr.nl/nieuws/rechter-fluit-nza-terug-en-veegt-concentratiebesluit-van-tafel/
[1] KansPlus Belangennetwerk verstandelijke gehandicapten
[2] EMB Nederland is de belangenorganisatie voor mensen met ernstige meervoudige beperkingen
[3] College van Beroep voor het Bedrijfsleven
[4] Een van de vier hoogste rechtscolleges in het land, hoger beroep is na de uitspraak niet meer mogelijk
[5] Eén en ander op grond van de Wet Marktordening Gezondheidszorg (Wmg) waarin de rechten van stakeholders bij fusies zijn opgenomen, alsmede de eisen die de NZa aan goedkeuringen moet stellen.
[6] WilgaerdenLeekerweideGroep (WLG)
[7] Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen
Dowload de uitspraak hier.