Belangenorganisaties voor mensen met een beperking, ouderen en mensen met een psychische kwetsbaarheid maken zich grote zorgen over de toegankelijkheid van overheidsapps. Slechts 1 van minstens 500 apps van de Nederlandse overheid is aantoonbaar toegankelijk voor mensen met een beperking. Dit blijkt uit onderzoek door Stichting Appt. Het gevolg is dat gebruikers met een beperking, een psychische kwetsbaarheid en ouderen een groot deel van de overheidsapps niet of niet goed kunnen gebruiken.
Magere cijfers
Vanaf 23 juni 2021 moeten alle apps van de overheid een toegankelijkheidsverklaring hebben. Dit is vastgelegd in de wet Tijdelijk Besluit Digitale Toegankelijkheid. In de verklaring staat in welke mate de app toegankelijk is. Uit het onderzoek van Stichting Appt blijkt dat er 100 toegankelijkheidsverklaringen – meestal voor iOS en Android gezamenlijk – zijn opgenomen in het register met verklaringen. Van de overige apps is geen verklaring bekend en is daardoor geen zicht op de status van toegankelijkheid. Het onderzoek schat het aantal overheidsapps op minimaal 500. Van de 100 apps met een verklaring is er één volledig toegankelijk. Dat is de Berichtenbox App en dat geldt dan alleen voor de iOS-versie. 21 apps voldoen gedeeltelijk, waaronder de CoronaMelderApp. Slecht scorende apps zijn bijvoorbeeld de gemeentelijke afvalwijzerapps. Het merendeel daarvan is niet toegankelijk. Ook is niet elke overheidsapp in zowel Android en iOS beschikbaar.
Zorgelijke uitkomst
Illya Soffer, directeur van Ieder(in) namens het GebruikersNetwerk Digitale Inclusie: “Ongelofelijk dat de overheid zo achterloopt, terwijl digitale toegankelijkheid het verschil kan maken tussen wel of niet zelfstandig kunnen meedoen. Dat er in sommige gevallen ook geen toegankelijke alternatieven beschikbaar zijn, is niet acceptabel. Dat zorgt voor uitsluiting.” Het toegankelijk maken van een app is geen gunst of extraatje, het is noodzakelijk. Soffer: “Het VN-verdrag Handicap is hier heel helder over: toegankelijke informatie is een mensenrecht.”
Gemiste kansen
De mobiele telefoon is voor veel mensen met een beperking essentieel om zelfstandig door het leven te gaan. Zo maken diverse NS-apps het voor een blind iemand mogelijk zelfstandig te reizen. En voor sommige apps is geen alternatief in de vorm van bijvoorbeeld een website beschikbaar, zoals de CoronaMelderApp. Mobiele telefoons hebben hulpmiddelen en instellingen die een app toegankelijk maken. Maar de ontwikkelaar moet dan wel zorgen dat de app ook daadwerkelijk werkt met deze toegankelijkheidsopties. Denk aan een schermlezer voor blinden en laaggeletterden, stembediening voor mensen met een beperkte handfunctie, een donkere modus voor iemand met niet aangeboren hersenletsel en ondertiteling voor iemand die doof is.
Gebrek aan kennis over toegankelijkheid
Het ontbreekt aan kennis over de toegankelijkheid van apps. Daarom moet gewerkt worden aan kennis en bewustwording bij ICT- en designopleidingen, bij leveranciers en bij de overheid.
Illya Soffer: “Inclusief ontwerpen moet de standaard worden. Dat betekent ook dat ervaringsdeskundigen bij het ontwerpen en bouwen van een app betrokken worden. Hierdoor worden apps voor iedereen toegankelijk en gebruiksvriendelijk.” Het vanaf het begin betrekken van ervaringsdeskundigen is bijvoorbeeld gebeurd bij de ontwikkeling van de CoronaMelderApp. Alhoewel deze app nog niet voor de volle 100 procent toegankelijk is, heeft de Rijksoverheid wel goede eerste stappen gezet. Bij de CoronaCheckApp zijn gebruikers pas later betrokken. Daar moet nog een inhaalslag gemaakt worden.
Het onderzoek is uitgevoerd door de Stichting Appt en is hier te lezen: https://appt.nl/nieuws/wettelijke-verplichting-apps-23-juni
Het GebruikersNetwerk Digitale Inclusie is een initiatief van Dovenschap, Dwarslaesie Organisatie Nederland, EMB-Nederland, HoorMij.NVVS, Ieder(in), KansPlus, KBO-PCOB, LFB, MIND, Oogvereniging, Sien en Spierziekten Nederland. Iedere belangenorganisatie die onze doelen onderschrijft kan zich aansluiten.
https://iederin.nl/gebruikersnetwerk-slaat-handen-ineen-voor-digitale-inclusie/